Quá trình Luật sư CPX tham gia đại án SCB – Vạn Thịnh Phát (Bài 5: Văn bản kiến nghị của luật sư)

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Hà Nội, ngày 05 tháng 12 năm 2023

 ĐƠN KIẾN NGHỊ

Về việc ghi nhận vai trò và các tình tiết giảm nhẹ của bị can BTK

khi ban hành Cáo trạng

Kính gửi: Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 3)

Chúng tôi là: luật sư Nguyễn Đình Dương, thẻ luật sư số 15020/LSvà luật sư Trần Ngọc Thắng, thẻ luật sư số 15019/LS là các luật sư bào chữa cho bị can BTK, sinh ngày xxxxxx. Qua nghiên cứu Bản Kết luận điều tra vụ án hình sự để truy tố số 35/BKLĐT-CSKT-P2 ngày 12/11/2023 vụ án: Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các đơn vị, tổ chức có liên quan.

Sáng ngày 22/11/2023 hai luật sư bào chữa cho BTK đã gặp, làm việc với BTK tại Trại tạm giam công an tỉnh Bắc Giang. Tại buổi làm việc, BTK đã đề nghị gia đình hỗ trợ khắc phục hậu quả. Vì vậy, bà PTTH là vợ của BTK đã có Đơn xin khắc phục hậu quả và xin giảm nhẹ hình phạt ngày 30/11/2023. Ngày …./…/2023 vợ bị can BTK đã thực hiện nộp số tiền 100 triệu đồng vào tài khoản tạm giữ của Cơ quan cảnh sát điều tra số: xxxxxxxxx mở tại Kho bạc quận Cầu Giấy, TP Hà Nội (chứng từ nộp tiền khắc phục kèm theo).

Các luật sư chúng tôi kiến nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét ghi nhận vai trò và các tình tiết giảm nhẹ đối với bị can BTK trong vụ án này như sau:

Thứ nhất: Về vài trò của bị can BTK trong vụ án.

Quan nghiên cứu Bản kết luận điều tra, làm việc với bị can BTK, các luật sư chúng tôi có đánh giá và kiến nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao về vai trò bị can BTK như sau:

Tham gia Đoàn thanh tra đối với vai trò thành viên Đoàn thanh tra, có thể khẳng định bị can BTK đã hoàn thành, đúng trách nhiệm, báo cáo đầy đủ về kết quả thanh tra. Bản kết luận điều tra đã ghi nhận bị can BTK đã phát hiện các sai phạm, vi phạm và có kiến nghị cụ thể liên quan đến dự án Mũi Đèn Đỏ và báo cáo đầy đủ người ra quyết định thanh tra, trưởng đoàn thanh tra. Khi làm việc với bị can, luật sư hỏi vì sao lại cùng các thành viên Đoàn cùng ký báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn không đúng với báo cáo kết quả thanh tra mà bị can đã báo cáo? Bị can BTK cho biết tại thời điểm ký Báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn, trưởng đoàn chuyển mỗi thành viên Đoàn thanh tra tài liệu thể hiện nội dung thanh tra do từng thành viên đã thanh tra và báo cáo để ký vào 01 trang cuối chỉ có chữ ký của các thành viên, không có nội dung tại trang này, các thành viên cũng không ký nháy vào các trang của Báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn, tại thời điểm ký báo cáo cũng không có nhiều thời gian đọc kỹ và vì tin tưởng Trưởng đoàn, cũng như thời gian thanh tra kéo dài nên bị can đã ký báo cáo cùng thành viên khác.

Về việc ký Biên bản họp Đoàn thanh tra đồng ý thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với các khoản vay nhóm 71 khách hàng tại địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai. Thời điểm ký Biên bản họp, bị can BTK không biết trong số 71 khách hàng, có 18/71 khách hàng phát sinh 28 khoản vay mới với dư nợ 14.303 tỷ đồng 30/6/2017 đến 31/3/2018, BTK chỉ ký biên bản họp theo ý kiến chung của Đoàn và ý kiến của Trưởng đoàn.

Về yếu tố vụ lợi, Bản kết luận điều tra đã kết luận BTK nhận 2 lần tổng cộng 100 triệu từ SCB; luật sư đã làm việc với BTK, sau khi nghe phân tích và sau khi BTK được đọc Bản kết luận điều tra, BTK đã sâu chuỗi lại các sự việc và có nhận thấy rằng mặc dù bản thân BTK chưa từng tiếp xúc cá nhân với Võ Tấn Hoàng Văn hoặc cá nhân khác tại SCB. Khi các cán bộ SCB ra Hà Nội giải trình kết quả thanh tra đợt 2, BTK cũng không phải làm việc trực tiếp với SCB để nghe giải trình vì toàn bộ kết quả thanh tra do bị can BTK phụ trách đã được rõ ràng, ký biên bản thống nhất, không còn vướng mắc nên không cần nghe giải trình. Do đó có thể BTK đã không nhớ chính xác về vấn đề này. Tuy nhiên BTK đồng ý và đề nghị gia đình hỗ trợ BTK khắc phục hậu quả.

Như vậy, có thể thấy rằng, bản chất việc nội dung báo cáo Đoàn thanh tra không trung thực như Bản kết luận điều tra đã chỉ rõ là do ĐTN vì vụ lợi đã chỉ đạo NTA, VKL chủ động điều chỉnh kết quả thanh tra, điều chỉnh các số liệu về chuyển nợ nhóm 4, điều chỉnh số tiền thoái lãi dự thu…dẫn đến thay đổi về tình hình tài chính SCB theo hướng tích cực hơn, “làm mờ” các sai phạm của SCB. Bị can BTK chỉ là người cùng ký Báo cáo kết quả thanh tra như những thành viên Đoàn thanh tra khác, việc BTK tham gia cùng ký Báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra chỉ gắn thêm trách nhiệm của BTK và sẽ không làm thay đổi bản chất vụ việc, bởi vì ĐTN đã có dự tính, đã chỉ đạo Nguyễn Tuấn Anh, VKL điều chỉnh số liệu đưa vào Báo cáo kết quả thành tra. Cũng tương tự việc ký Biên bản họp điều chỉnh nội dung, phạm vi trong Kế hoạch thanh tra đợt 2, ĐTN vì vụ lợi đã có chủ mưu, dự tính từ trước thể hiện bằng việc đã chủ động gọi điện xin ý kiến người ra quyết định thanh tra, sau đó mới tổ chức họp Đoàn thanh tra để hợp thức hóa quy trình, hồ sơ thanh tra. Do đó việc BTK ký biên bản họp Đoàn thanh tra để thay đổi nội dung, phạm vi thanh tra cũng có tính chất ràng buộc thêm trách nhiệm, việc quyết định thay đổi nội dung, phạm vi thanh tra về bản chất đã được ĐTN chủ động thực hiện, chủ động báo cáo và đã được đồng ý.

Từ nhưng đánh giá, phân tích trên, luật sư thấy rằng vai trò của BTK trong vụ án này là thứ yếu, mờ nhạt, không đáng kể, không có động cơ vụ lợi, không ép buộc, không gợi ý SCB đưa quà, tiền, lợi ích vật chất khác. Hành vi vi phạm của BTK chủ yếu do lệ thuộc theo sự hướng dẫn, điều hành của trưởng đoàn, không ý thức được đầy đủ hành vi phạm tội của mình. Liên quan đến vụ án này, Phó Trưởng ban nội chính trung ương Nguyễn Văn Yên phát biểu với báo chí: “Còn một số đối tượng rơi vào tình cảnh không có thỏa thuận, không có cam kết, đòi hỏi, nhận số tiền ít vào dịp lễ, Tết nên căn cứ vào chủ trương của Đảng về chính sách nhân đạo, giữa công và tội, xét thấy một số trường hợp này không bị xử lý về hình sự, nhưng sẽ xử lý nghiêm bằng kỷ luật đảng và kỷ luật hành chính”. Do đó luật sư kiến nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao đánh giá phù hợp vai trò của bị can BTK trong vụ án này, căn cứ vào chủ trương của Đảng về chính sách nhân đạo giữa công và tội, từ đó Cáo trạng truy tố đối với bị can BTK phù hợp để đến khi xét xử có bản án đúng người, đúng tội với bị can BTK, vừa thể hiện tính răn đe, giáo dục, đồng thời thể hiện sự BTKn hồng của Đảng, Nhà nước trong đấu tranh đối với tội phạm.

Thứ hai: Sau khi nhận được Bản Kết luận điều tra vụ án hình sự để truy tố số 35/BKLĐT-CSKT-P2 ngày 12/11/2023, sáng ngày 22/11/2023 các luật sư bào chữa đã làm việc với bị can BTK để tìm hiểu bản chất vụ án và phân tích pháp luật, các chính sách BTKn hồng, các tình tiết giảm nhẹ cho bị can BTK để đảm bảo sự thật khách quan của vụ án, đặc biệt là giúp bị can nhận thức đầy đủ vài trò, trách nhiệm của bản thân trong vụ án này. BTK đã thể hiện thái độ hợp tác, mong muốn được giảm nhẹ hình phạt. Vì vậy luật sư kiến nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét ghi nhận tình tiết giảm nhẹ “Người phạm tội thành khẩn khai báo hoặc ăn năn hối cải” cho bị can BTK theo quy định tại điểm s, khoản 1, Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Thứ ba: Bị can BTK và gia đình có đơn tự xin tự nguyện khắc phục hậu quả, đến ngày …./…/2023, gia đình BTK đã khắc phục 100% số tiền 100 triệu đồng (chứng từ nộp tiền khắc phục hậu quả kèm theo). Do đó, luật sư kiến nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét ghi nhận nội dung tình tiết giảm nhẹ “Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” cho bị can BTK theo điểm b, khoản 1, Điều 51 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Thứ tư: Trong suốt hơn 23 năm liên tục công tác, bị can BTK không ngừng cố gắng, học tập, công hiến trong công việc với tinh thần, trách nhiệm cao nhất, luôn sẵn sàng nhận các nhiệm vụ khó khăn, kết quả công tác suốt 23 năm đã được Cơ quan nơi công tác ghi nhận, đánh giá là cán bộ luôn hoàn thành xuất sắc, hoàn thành tốt nhiệm vụ, nhận được nhiều quyết định khen thưởng, giấy khen, bằng khen cho cá nhân cũng như tập thể do bị can BTK phụ trách, cụ thể các hình thức khen thưởng đã được nhận như sau:

1. Bốn (04) bản sao Quyết định khen thưởng của Giám đốc xxxxxx gồm:
2. Giấy khen của Ban chấp hành công đoàn xxxxxxxx cho BTK đã có thành tích xuất sắc trong phong trào “Lao động giỏi và xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh” năm 2020.
3. Bản sao Quyết định số 46-QĐ/ĐU ngày 13/03/2023 của Đảng ủy xxxxxxxx tặng giấy khen cho các đảng viên “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” năm 2022 (danh sách kèm theo BTK số thứ tự 02 thuộc Chi bộ xxxxxxxx).
4. Bằng khen của xxxxxxxxx tặng BTK, Trưởng phòng xxxxxxxxxx đã có thành tích xuất sắc góp phần hoàn thành nhiệm vụ ngành Ngân hàng từ năm 2020 đến năm 2021.
5. Bằng khen của xxxxxxxxxx đã có thành tích xuất sắc góp phần hoàn thành nhiệm vụ ngành Ngân hàng từ năm 2020 đến năm 2021.
6. Bản sao Quyết định số 26/QĐ-TTGSNH8 ngày 25/02/2021 của xxxxxxxx về việc công nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở năm 2020.
7. Bản sao Quyết định số 41/QĐ-TTGSNH8 ngày 01/03/2023 của xxxxxxxxxx về việc công nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở năm 2022.
8. Bản sao Quyết định số 1784/QĐ-NHNN ngày 09/9/2014 của xxxxxxxxx về việc tặng Bằng khen cho tập thể, cá nhân.
9. Bản sao Quyết định số 1071/QĐ-NHNN 21/5/2019 của xxxxxxxxx về việc tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp ngân hàng Việt Nam”.
10. Ngoài ra bị can BTK nhiều năm được xếp loại công chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ; nhiều năm được công nhận đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ; nhiều năm đạt danh hiệu lao động tiên tiến.

(Toàn bộ các tài liệu thành tích quá trình công tác, thành tích được khen thưởng trên đây được gửi kèm theo Đơn kiến nghị này).

Với những thành tích đạt được trong suốt quá trình công tác trên đây, luật sư kiến nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét ghi nhận nội dung tình tiết giảm nhẹ “Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.” cho bị can BTK theo điểm v, khoản 1, Điều 51 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Thứ năm: Trong vụ án này, bị cáo BTK phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Trước khi xảy ra vụ án này, BTK là người có thân nhân tốt, chưa có tiền án tiền sự, luôn chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, của chính quyền địa phương nơi cư trú. Hành vi phạm tội lần này của BTK với vai trò đồng phạm giúp sức, thứ yếu, không đáng kể, chủ yếu do thực hiện theo chỉ đạo của Trưởng đoàn ĐTN như Bản Kết luận điều tra đã kết luận, BTK và thành viên Đoàn chỉ tham gia cùng ký Báo cáo kết quả thanh tra, ký biên bản họp điều chỉnh Kế hoạch thanh tra đợt 2 để hoàn thiện hồ sơ theo trình tự cuộc thanh tra, thực chất ĐTN đã chủ mưu quyết định, chỉ đạo tất cả các vấn đề trên. Với vai trò vừa là thành viên Đoàn thanh tra, vừa là cấp dưới trực tiếp của ĐTN tại Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng thì việc BTK chấp hành các chỉ đạo của ĐTN là điều có thể thông cảm, đó là sự lệ thuộc. Với những tình tiết phạm tội của BTK là hoàn toàn phù hợp với hướng dẫn tại khoản 4, mục I giải đáp một số vấn đề nghiệp vụ của Tòa án nhân dân tối cao tại văn bản số 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07/04/2017, cụ thể:

“Phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:

– Phạm tội gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến ba năm tù;

– Phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng người phạm tội có vị trí, vai trò thứ yếu, không đáng kể trong vụ án có đồng phạm.”

Vậy luật sư chúng tôi kính đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao áp dụng tình tiết giảm nhẹ “Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng” cho BTK theo điểm i khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Vậy các luật sư chúng tôi rất mong Quý Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét ghi nhận về vai trò và các tình tiết giảm nhẹ trên đây đối với bị can BTK khi ban hành Cáo trạng.

Trân trọng cảm ơn!